گرم‌شدن یکباره هوا در استان مازندران همانند اکثر استان‌های کشور آن هم در اواخر فصل بهار در سالی که به‌دلیل شرایط خوب آب‌وهوایی رویش خوبی در جنگل‌ها و مراتع ایجاد شد، خطر آتش‌سوزی را بیش از گذشته به جنگل‌های هیرکانی این استان شمالی کشور نزدیک کرد.
جنگل‌های هیرکانی مازندران در تیررس آتش
بررسی آماری نشان می‌دهد که در دو سال اخیر حدود ۵۰۰ هکتار از اراضی جنگلی و مراتع در حوزه مدیریت اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری و مناطق حفاظتی تحت مدیریت محیط‌زیست استان مازندران (میانکاله) بر اثر آتش‌سوزی که اکثر آن‌ها به‌نوعی عمدی و یا ناشی از خطای انسانی اعلام شده است، خاکستر شد و همچنان با رو به گرمی‌نهادن دمای هوا در واپسین روزهای بهاری شروع این آتش‌سوزی با هر بی‌دقتی وجود دارد.
اگرچه از چند سال گذشته تاکنون بحث اجرای طرح اطفاء حریق برای جنگل‌های شمال از سوی وزارت جهاد کشاورزی با نیت تجهیز امکانات و نیروی انسانی برای حفاظت از جنگل‌های شمال در برابر آتش‌سوزی در دستور کار قرار گرفت، ولی به‌دلیل عدم تامین بودجه دو هزار میلیارد ریالی پیش‌بینی، این طرح تاکنون ابتر ماند تا همچنان دست استان‌های شمالی از جمله مازندران از امکانات و تجهیزات اطفاحریق در برابر شعله‌های بی‌رحم آتش خالی باشد.
کمبود امکانات و تجهیزات در کنار محدودیت نیروی انسانی
در چند سال اخیر نبود تجهیزات و ماشین‌آلات مدرن از قبیل بالگرد مستقر در منطقه و راه‌اندازی ایستگاه‌های آتش‌نشانی در مناطق در معرض خطر به‌خصوص مناطق حفاظتی (میانکاله) باوجود صراحت قانونی و وعده مسوولان ملی از یک‌سو و کمبود نیروی انسانی آموزش دیده در اختیار دو اداره کل منابع طبیعی و محیط‌زیست موجب شده تا در نبود تجهیزات مدرن و کمبود نیروی انسانی، نیروهای بومی به‌عنوان عامل کمک کار در اطفاحریق باشند.
کمبود امکانات و تجهیزات در کنار محدودیت نیروی انسانی به‌خصوص نیروهای آموزش دیده در حاشیه جنگل‌ها و مراتع و مناطق حفاظتی استان مازندران که در مجموع بیش از دو میلیون هکتار از اراضی استان مازندران را تشکیل می‌دهند، باعث شده تا با گرم‌شدن هوا و افزایش دما به‌دلیل تردد افراد بومی و غیربومی به‌ویژه دامداران در جنگل‌های استان، مسووولان و مردم نگران آتش‌سوزی سهوی و یا عمدی ناشی از برافروختن آتش از سوی این گروه‌ها باشند.
فرسودگی تجهیزات اطفاحریق
حسینعلی ابراهیمی کارنامی، مدیرکل محیط‌زیست مازندران گفت: این استان باوجود داشتن حدود ۵۳۰ هزار هکتار از اراضی حفاظتی نه تنها از کمبود نیروی انسانی که از فرسودگی تجهیزات در اختیار برای مهار آتش‌سوزی نیز رنج می‌برد و این کمبودها موجب‌شده تا در مواقع آتش‌سوزی میزان خسارت‌های وارده گونه‌های گیاهی و جانوری ما از افزایش چشمگیری برخوردار باشد.
وی افزود: در شرایط فعلی امکانات در اختیار محیط‌زیست استان برای اطفاحریق، تجهیزات سنتی شامل لودر و یا تراکتور دارای بیل مکانیکی است که کمتر در مواقع آتش‌سوزی پرحجم این دستگاه‌ها به‌کار می‌آیند و ما به ناچار با بهره‌گیری از نیروهای یگان حفاظت و نیروهای بومی منطقه با بیل و کلنگ باید به جنگ آتش برویم.
وی اضافه کرد: این درحالی‌است‌که ما در شرایط فعلی نیاز به راه‌اندازی پایگاه‌های آتش‌نشانی با خودروهای مدرن و بالگرد دارای قابلیت حمل آب داریم که باوجود وعده چندین ساله تاکنون اعتباری از سوی سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی ملی و استانی برای خرید این تجهیزات در اختیار ما قرارداده نشد.
ابراهیمی محدودیت قانونی را دلیل عدم تخصیص اعتبار برای این بخش از سوی سازمان مدیریت بیان کرد و اظهارداشت: استان‌های شمالی کشور حدود ۲.۵ میلیون هکتار از اراضی جنگلی کشور را در اختیار دارند، ولی یک پایگاه آتش‌نشانی با بالگرد مستقر ندارند که بتوانند در صورت آتش‌سوزی در کمترین زمان ممکن برای مهار آتش وارد منطقه شوند و بعضا نیز این امکانات با تاخیر در سایر ارگان‌ها تامین می‌شود.
سید محسن موسوی تاکامی، مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان مازندران هم از کمبود امکانات و تجهیزات برای اطفاحریق در این خطه شمال کشور ابراز گله‌مندی کرد و گفت: این استان در مجموع یک میلیون و ۴۰۰ هزار هکتار اراضی جنگلی را در دو مدیریت منطقه ساری و نوشهر اداره می‌کند که کمترین امکانات و تجهیزات برای اطفاء حریق را در اختیار دارد.
وی افزود: تجربه آتش‌سوزی‌های سنوات گذشته نشان داده که ما در استان‌های شمالی کشور از جمله مازندران که بیشترین جنگل‌های هیرکانی شمال کشور را در اختیار دارد، نیاز به استقرار پایگاه اطفاحریق و اختصاص یک فروند بالگرد با قابلیت حمل آب داریم.
وی بخشی از خسارت‌های ناشی از آتش‌سوزی و تاخیر در مهار آن را ناشی از نبود تجهیزات مدرن دانست و اظهارداشت: به‌نظر می‌رسد باید سازمان مدیریت بحران وزارت کشور نسبت به تجهیز امکانات اطفاحریق در استان مازندران مساعدت بیشتری داشته باشد.
براساس آمار در یک دهه اخیر حدود ۱۵۰ هزار هکتار جنگل‌های کشور براثر آتش‌سوزی که ۹۵درصد آن‌ها ناشی از خطای سهوی نیروی انسانی است ازبین‌رفت که بیشترین خسارت‌های این آتش‌سوزی مربوط به استان‌های شمالی کشور بود.
منبع: ایرنا