بهداشت محیط
امروزه دستيابي به يك زندگي سالم با اميد به زندگي مطلوب تنها از طريق برخورداري از محيط سالم و ارائه عادلانه خدمات سلامت فراهم مي‌شود.
رسالت مهندسین بهداشت محیط، صیانت از محیط زندگی است.
کارشناسان بهداشت محیط با شناسايي و كنترل عوامل محيطي تاثيرگذار بر سلامت، مسئوليت خطيري را با توجه به گسترش روز افزون و تنوع آلاينده‌هاي محيطي در اجراي رسالت خود برعهده دارند.
فعالیت مهندسی بهداشت محیط به‌عنوان یک فعالیت منسجم، منشاء اثرات زیادی در ارتقاء سلامت مردم است.
بهداشت محیط:Environmental health عبارت است از کنترل همه عواملی که اثر سویی بر پایدارماندن سلامت انسان می‌گذارند و شامل بیماری‌های زیادی می‌شود که از طریق آب، هوا، موادغذایی و بسیاری از عوامل محیطی دیگر سلامت انسان را تهدید می‌کنند.
بهداشت محیط دربرگیرنده مطالعه فاکتورهای محیطی مضر برای سلامت انسان و شناخت و پیشگیری و رفع اثرهای ناشی از این عوامل است.
جنبه‌های دیگر بهداشت محیط به بهداشت محیط عمومی و حفاظت بهداشت عمومی، حفاظت بهداشت محیط عمومی اشاره می‌کند.
بهداشت محیط نباید با حفاظت محیط‌زیست اشتباه گرفته شود، بهداشت محیط در مورد حفاظت از هر دو محیط طبیعی و انسان ساخت برای سلامت انسان‌ها می‌باشد، درحالی‌که، حفاظت از محیط‌زیست از محیط طبیعی برای حفظ اکوسیستم، محافظت می‌کند.
بهداشت محیط تمام جنبه‌های فیزیکی، شیمیایی و فاکتورهای بیولوژیکی ظاهری افراد و همه فاکتورهای مؤثر رفتاری را اداره می‌کندکه شامل ارزیابی و کنترل فاکتورهای محیطی می‌باشد که بالقوه روی سلامت تأثیر دارند.
بهداشت محیط، پیشگیری از بیماری‌ها و حمایت از محیط‌های سالم را هدف خود قرار داده‌است.
هدف بهداشت محیط کنترل کلیه عواملی است که بالقوه و بالفعل تاثیرات سویی بر بقاء و سلامتی انسان اعمال می‌کنند.
برای رسیدن به این هدف، بهره‌گیری اصول مهندسی و دانش زیست‌محیطی به منظور کنترل، اصلاح و بهبود عوامل فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیک محیط جهت حفظ و ارتقاء سلامتی و رفاه و آسایش انسان ضرورت می‌یابد.
بهداشت محیط عبارتست از: کنترل عوامل محیطی (هوا، آب و خاک) به نحوی که برای انسان و متعلقات آن زیان‌آور نباشند.
بهداشت محیط عبارت است از کنترل عواملی از محیط زندگی که به‌نحوی در رفاه و سلامت بدنی روانی و اجتماعی انسان تاثیر دارند یا خواهند داشت.
بهداشت محیط عبارت است از کنترل عواملی از محیط زندگی که به‌گونه‌ای روی سلامت جسمی، روانی و اجتماعی انسان تاثیر می‌گذارند.
بهداشت محیط به مجموعه‌ای از عوامل و شرایط خارجی و تاثیرات وارده ناشی از آنها بر زندگی یک موجود اطلاق می‌گردد.
تعریف بهداشت محیط که توسط سازمان WHO در اروپا استفاده می‌شود شامل هر دو اثرات مستقیم پاتولوژیک مواد شیمیایی، تشعشعی و برخی از عوامل بیولوژیکی و اثرات آنها (اغلب غیرمستقیم) بر روی سلامت و رفاه جسمی، روانی، اجتماعی و محیط فرهنگی، شامل مسکن، توسعه شهری، زمین مورد استفاده و حمل‌ونقل می‌باشد.
تعریف بهداشت محیط توسط سازمان بهداشت جهانی: ابزار انجام سیاست‌های بهداشت محیط، نظارت و کنترل فعالیت‌ها می‌باشد. آنها این نقش‌ها را با ترویج بهبودبخشیدن به پارامترهای محیطی و تشویق استفاده از فناوری و رفتارهای سازگار با محیط‌زیست، انجام می‌دهند. آنها پیشرو در توسعه و سیاست‌های جدید می‌باشند.
پزشکی محیط‌زیست به‌عنوان یک شاخه از پزشکی میدان وسیع‌تری از بهداشت محیط را درنظر‌می‌گیرد. این اصطلاحات به‌طور کامل مشخص نشده‌اند و در بسیاری از کشورهای اروپایی آنها را به جای یکدیگر استفاده می‌کنند.
اهداف زیست‌محیطی و بهداشتی شامل راهکارهای کنترل آلودگی هوا، دفع پسماند، جمع‌آوری و تصفیه فاضلاب است.
بهداشت حرفه‌ای محیط ممکن است به نام‌های ماموران بهداشت محیط، بازرسان بهداشت عمومی، متخصصان بهداشت محیط، پزشکان سلامت محیط‌زیست یا کارشناسان بهداشتی شناخته شوند.
در بیشتر کشورهای اروپایی، پزشکان و دامپزشکان در بهداشت محیط نقش دارند.
در انگلستان، پزشکان باید مدرک فارغ‌التحصیلی در رابطه با بهداشت محیط داشته باشند و توسط مؤسسه حرفه‌ای بهداشت محیط تصدیق و ثبت‌نام شده باشند.
در کانادا، پزشکان در بهداشت محیط نیاز دارند مدرک کارشناسی تاییدشده خود را همراه با گواهی‌نامه‌های حرفه‌ای ملی -گواهی در بازرسی بهداشت، داشته باشند.
در بسیاری از ایالت‌های آمریکا نیز نیاز است که افراد برای فعالیت در بهداشت محیط مدرک لیسانس و مجوز حرفه‌ای داشته باشند.
قوانین ایالتی کالیفرنیا دامنه عمل بهداشت محیط را به شرح زیر تعریف می‌کند:
دامنه فعالیت در بهداشت محیط به معنی فعالیت در حوزه بهداشت محیط، توسط ثبت‌نام متخصصان بهداشت محیط‌زیست در بخش‌های دولتی و خصوصی شامل این مقوله می‌باشد اما محدود به سازمان، مدیریت، آموزش و پرورش، اجرا، مشاوره و واکنش اضطراری به‌منظور پیشگیری از خطرات زیست‌محیطی و ارتقاء و حفاظت از بهداشت عمومی و محیط‌زیست در زمینه‌های محافظت ازموارد زیر نمی‌شود:
- ♦ مواد غذایی
- ♦ مسکن
- ♦ بهداشت محیط سازمانی
- ♦ استفاده از زمین
- ♦ کنترل صوتی جامعه
- ♦ مناطق شنای تفریحی
- ♦ آب‌ها
- ♦ کنترل تابش الکترومغناطیسی؛ جامد، مایع
- ♦ مدیریت مواد خطرناک
- ♦ کنترل مخازن ذخیره زیرزمینی
- ♦ کنترل سیستم‌های سپتیک در محل
- ♦ کنترل حامل، کیفیت آب آشامیدنی، بهداشت آب
- ♦ آمادگی در مواقع اضطراری
- ♦ بهداشت مواد لبنی ،کد غذا و کشاورزی
سه رشته اصلی در حوزه بهداشت محیط همکاری می‌کنند: اپیدمیولوژی زیست‌محیطی، سم‌شناسی و علوم آسیب‌پذیری. هر کدام از این رشته‌ها با اطلاعات مختلف به توصیف مشکلات زیست‌محیطی کمک می‌کنند اما همپوشانی هم بین آنها وجود دارد.
اطلاعات به‌دست‌آمده از این سه علم می‌تواند در ارزیابی خطر، در مورد یک ماده شیمیایی خاص یا مخلوط مواد شیمیایی کمک کند و تعیین کند که آیا قرارگرفتن درمعرض این عوامل تهدید قابل‌توجهی برای سلامت انسان می‌باشد یا خیر. این موضوع به نوبه خود می‌تواند برای توسعه و اجرای سیاست‌های بهداشت محیط مورد استفاده قرار بگیرد، به‌عنوان‌مثال، تنظیم میزان انتشار مواد شیمیایی یا تحمیل استانداردهای بهداشتی.
نگرانی‌ها
بهداشت محیط در مورد تمام مسایل مربوط به سلامت انسان از هر دو جنبه محیط طبیعی و محیط انسان ساخت صحبت می‌کند. نگرانی‌های بهداشت محیط شامل موارد زیر می‌باشد:
براساس برآوردهای اخیر، حدود ۵ تا ۱۰ درصد از ناتوانی تعدیل سال‌های زندگی (بار استئوپروز) به‌علت عوامل زیست‌محیطی در اروپا می‌باشد.
تاکنون مهم‌ترین عامل آلودگی هوای شهری، ذرات ریز معلق در هوا می‌باشند.
به‌طور مشابه، تماس‌های محیطی برای 4.9 میلیون (8.7%) مرگ‌و‌میر و ۸۶ میلیون بار استئوپروز در سطح جهانی، تخمین‌زده شده‌است.