پیشگیری از اپیدمی بهاره كرم كبدی

در مواقع بارندگی‌های شدید و بروز سیل، تغییرات اكوسیستم و بقایای آب‌های راكد موجب افزایش احتمال بروز برخی از بیماری‌های انگلی می‌شود كه یكی از شاخص‌ترین آنها كرم كبدی است. با توجه به اینكه از ابتدای فروردین سال جاری شاهد وقوع گسترده سیل در اكثر مناطق كشور بوده‌ایم، لذا به منظور پیشگیری از احتمال خطر اپیدمی بهاره كرم كبدی لازم است نكات پیشگیرانه بهداشتی مدنظر قرار گیرند.

فاسیولا هپاتیكا نام علمی نوعی كرم كبدی بومی در ایران است كه در مناطق مرطوب كشور شیوع بسیار بالایی دارد. به‌عنوان مثال چند سال پیش در استان گیلان در یك اپیدمی بزرگ بیش از ده هزار نفر از ساكنان استان گیلان مبتلا به كرم كبدی شدند. حلزون میزبان واسط این انگل است. رشد و تكثیر حلزون‌ها در محیط‌های مرطوب مجاور بركه‌ها و آب‌های راكد افزایش می‌یابد و به همین دلیل شیوع این انگل در استان‌های شمالی بیشتر است. بااین‌حال با توجه به وقوع سیلاب‌های اخیر در اقصی نقاط ایران، احتمال افزایش خطر شیوع این بیماری انگلی در سایر مناطق به‌ویژه غرب كشور نیز وجود دارد.

علائم بیماری كرم كبدی فاسیولا متنوع بوده و نظیر استفراغ، دل درد، تب، كسالت، ازدست‌دادن اشتها و تعریق شدید است. با توجه به استقرار كرم در كبد انسان، آسیب‌هایی به بافت كبد وارد شده كه می‌تواند سبب التهاب و بزرگ‌شدگی كبد و همچنین كم‌خونی شود.

انگل فاسیولا عمدتا از طریق مصرف سبزیجات خام آلوده به انسان منتقل می‌شود. شست‌وشوی انواع سبزی خوردن و به‌طور ویژه كاهو باید به خوبی انجام شود. سبزی‌های خورشتی و كوكویی خطری ندارند، زیرا حرارت پخت غذا انگل را كاملا نابود می‌كند.

مهم‌ترین راه پیشگیری از ابتلا به این بیماری، انجام كامل مراحل پاكیزه‌سازی و شست‌وشوی سبزیجات است. به‌طور ویژه باید مرحله انگل‌زدایی با استفاده از غوطه‌وری سبزیجات داخل محلول حاوی سه قطره مایع ظرفشویی به ازای هر لیتر آب انجام شود و سبزیجات به مدت 5 تا 10 دقیقه در این محلول قرار داده شده و در ادامه به‌خوبی آبكشی شوند. باید دقت كرد كه گرچه استفاده از محلول حاوی نمك و سركه اثر باكتری‌كشی دارد، اما قادر به نابودی كامل انگل‌ها نیست؛ بنابراین انجام مرحله غوطه‌وری سبزیجات در محلول حاوی مایع ظرفشویی و سپس آبكشی نهایی ضرورت دارد.