نگهداری از حیوانات ماهانه مبلغی هزینه در پی دارد، مانند دانه ای که برای قناری یا طوطی می خرند، یا کاهو یا سبزی که برای خرگوش، خریده می شود. چنین هزینه هایی چه حکمی دارد؟

آیت الله مکارم شیرازی محیط زیست 05 دی 1396

این هزینه ها مادامی که به اسراف منتهی نشود، ایرادی ندارد.

امام صادق (علیه السلام) در حدیثی معروف می فرماید: «شایسته است انسان وقت خود را به چهار قسمت تقسیم کند، سپس توصیه می کند که یکی از آن چهار قسمت صرف تفریح شود.» این موضوع نشان می دهد که تفریح برای یک انسان، خصوصاً برای جوانان لازم است، و باعث می شود که دیگر وظایف خود را بهتر انجام دهد. نگهداری از حیوانات که در عین تفریح دارای جنبه های علمی و تحقیقی درباره دنیای آفرینش، تقویت روحیه محبّت، و نیز نظاره و دقّت بر عجایب خلقت و قدرت خداوند متعال می باشد، به نظر جنابعالی چگونه است؟

آیت الله مکارم شیرازی محیط زیست 05 دی 1396

نگهداری حیوانات برای اهدافی که در بالا ذکر شد، نه تنها مانعی ندارد، بلکه فواید معنوی و مادی نیز در بر دارد ولی طوری باشد که منتهی به اسراف یا آزار حیوانات نشود.

آیا در قبال جداکردن زباله‌های خشک از زباله‌های تر وظیفه‌ای بر عهده‌ی ما هست؟

حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای محیط زیست 26 آذر 1396

اگر قانون شهرداری این است که گفته‌اند اینها را از هم جدا کنید، بله باید جدا کنید. اگر این را نگفتند و قانون نیست، از جهت تخلف نکردن از قانون اشکالی ندارد؛ اما از جهتی دیگر واقعاً اسراف است که ما زباله‌های خشک و قابل بازیافت را با زباله‌های تر به‌صورت یک‌جا و بدون تفکیک دور می‌اندازیم. این ممکن است اسراف محسوب شود که اگر اسراف باشد، حرام است. اما اگر این‌گونه نیست، اشکالی ندارد.

آیا ریختن پوست میوه و زباله‌های تجزیه‌شدنی در کوه و دشت و طبیعت اشکال شرعی دارد؟

حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای محیط زیست 26 آذر 1396

اگر این کار لطمه به اراضی، به طبیعت، به محیط زیست یا به سلامت مردم بزند حرام است. امروز گاهی یک کار اشتباه ضررش به کل جامعه‌ی اسلامی وارد می‌شود. بعضی از رفتارهای ما دیگر عمل شخصی محسوب نمی‌شود؛ ما می‌خواهیم یک کشوری را به‌گونه‌ای بسازیم که برای دیگران الگو باشد، بنابراین یک‌سری رفتارهای ما لطمه‌های عمومی مهمی دارد. حالا ممکن است زباله‌ی کوچکی باشد که از نظر حکم شرعی هم نمی‌توانیم بگوییم که حرام است؛ اما همان‌ها هم باز مراعاتش خوب است و پرهیز از این کارها پسندیده است.

استفاده از آب‌های زیرزمینی برای مصارف صنعتی و کشاورزی چه حکمی دارد؟

حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای محیط زیست 26 آذر 1396

هر کسی نباید فقط به مدت و محیط زندگی خودش نگاه کند. این‌گونه نباشد که مثلاً یک نفر بگوید که من فقط در این مزرعه زندگی می‌کنم و تا پنجاه شصت سال دیگر هم زنده هستم و کارهایم را جوری انجام می‌دهم که به این شصت سال و این زمین خودم لطمه‌ای وارد نشود و کاری هم به مصالح دیگران و آیندگان ندارم. ممکن است این فرد چاهی حفر کند که برای او مفید باشد، اما با این کار به منابع طبیعی لطمه می‌زند؛ سفره‌های آب زیرزمینی از بین می‌رود یا سطح آب‌ها پایین می‌رود یا به قنات‌هایی که شاید هزاران سال مزارع را آبیاری می‌کرده و جزء برکات کشور ما هست آسیب وارد می‌شود. خب با توجه به این مسائل مسئولین آمدند قانون وضع کرده‌اند. بنابراین استفاده از آب‌های زیرزمینی در جاهایی که منع قانونی وجود دارد یا در جاهایی که ملک شخصی دیگران است جایز نیست. اما اگر مجوز قانونی گرفته‌اید یا ملک شخصی خودتان هست و منع قانونی هم ندارد اشکال ندارد.

ریختن زباله و پسماندهای مواد شیمیایی و نفتی به دریا اشکال دارد؟

حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای محیط زیست 26 آذر 1396

اگر کاری انجام بدهیم که آرامش محیط زیست دیگران برهم بخورد یا حتی شرایط زیستی حیوانات و گیاهان بی‌جهت دچار مسئله بشود و آن‌ها آزار ببینند، این کار جایز نیست. مخصوصاً این مسئله درباره‌ دریاها که محیط زندگی بسیاری از موجودات و مخلوقات الهی است صدق می‌کند. آبزیان امروزه یکی از منابع مهم تأمین مواد غذایی انسان‌ها هستند و بنابراین اگر به دریاها لطمه‌ای وارد شود که همچنین به آبزیان هم لطمه بزند، این کار حرام است. منظور ما در اینجا از دریا اعم است و شامل دریاچه‌ها و خلیج‌ها و اقیانوس‌ها و... هم می‌شود.
علاوه بر این حکم شرعی، اگر هم این کار از نظر قانونی ممنوع باشد که تخلف از قانون جایز نیست و اگر جریمه‌ای بابت این کار تعلق بگیرد، افراد باید بپردازند.

رفت‌وآمد با وسایل نقلیه‌ی شخصی و عدم استفاده از وسایل نقلیه‌ی عمومی در زمان‌هایی که هوای شهر آلوده است چه حکمی دارد؟

حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای محیط زیست 22 آذر 1396

اگر وضعیت یک وضعیت استثنایی و هوای شهر آلوده باشد به‌گونه‌ای که هر چه این وسایل به تعدادشان اضافه شود به آن آلودگی اضافه می‌شود و تنفس این هوا برای مردم به‌ویژه افرادی که دچار بیماری‌های قلبی و تنفسی هستند ضرر قابل توجه داشته باشد، در این صورت اگر کسی سبب افزایش این آلودگی شود و ضرر معتنابه به مردم برساند، کار حرام مرتکب شده است. لذا اگر مسئولان اعلام کردند که مردم وسایل نقلیه‌ی شخصی را بیرون نیاورند باید مراعات شود.

آیا استفاده از خودروهایی که آلایندگی بیش از حد مجاز دارند اشکال دارد؟

حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای محیط زیست 22 آذر 1396

بله؛ به‌طورکلی آلوده کردن این هوای صافی که خداوند برای تنفس افراد، گیاهان و حیوانات قرار داده است، کار شایسته‌ای نیست. اما از نظر شرعی اگر واقعاً آلایندگی یک خودرو بیش از حد مجاز است که قانوناً ممنوع است استفاده از آن اشکال دارد. البته حتی اگر قانون هم منع نکرده باشد ولی صاحب خودرو تشخیص می‌دهد که آلایندگی این خودرو ضرر زیادی به دیگران می‌زند و واقعاً برای سلامت دیگران مضر است، باز هم استفاده از این خودرو جایز نیست.

طبقه بندی